به گزارش آی پی اکونومی در کنار موضوع رفاه و آسایش اجتماعی آن چه در رفت و آمدهای جریان برق اهمیت دارد، صدمه به برخی خطوط تولید کارخانه‌ها و بنگاه ها است که نباید به دلیل بی‌برقی خط تولید بخوابد یا دچار خسارت شود.
بررسی علل قطعی برق نشان می‌دهد که برخی از دلایلی که منجر به این خاموشی‌ها شده با کاهش دمای هوا می‌تواند برطرف شود اما با ادامه همین وضعیت در سال های آتی مدت زمان بیشتری را در بی برقی باید تجربه کنیم.
ناترازی برق در ایران چگونه است؟
فصل تابستان به دلیل افزایش ناگهانی مصرف حدودا با ناترازی ۱۷ تا ۲۰ هزار مگاواتی سیستم تامین برق کشور مواجه است که این حدود ۲۵% تولید برق کشور است.
حسنعلی تقی‌زاده لنده رئیس هیأت مدیره سندیکای برق معتقد است تا سال ۱۴۱۴ میزان ناترازی برق به ۳۷ درصد می‌رسد که این عدد برابر با یک سوم تقاضای برق کل کشور است و میزان ناترازی بسیار وحشتناک است.
بر همین اساس فرسودگی خطوط شبکه توزیع و تولید برق را می‌توان یکی از دلایل ناترازی برق عنوان کرد، زیرا منجر به افزایش حوادث برق و به دنبال آن کاهش راندمان میشود؛ به عنوان مثال نیروگاهی که بالای ۴۰ سال عمر دارد در ایام پیک برای تعمیرات اضطراری خارج میشود و همین امر منجر به کاهش تولید و فشار بر شبکه برق کشور میشود.
همچنین بر اساس آمار و ارقام موجود حدود ۲۰ درصد از ظرفیت پست‌های شبکه دچار فرسودگی و عمر بالای ۳۰ سال هستند. ۱۵.۳ درصد از آن نیز عمر بالای ۳۵ سال را دارد که با افزایش مصرف برق این پست‌های فرسوده دچار حوادث ناگهانی شده و از مدار تولید خارج می‌شوند.
توانیر نیز اعلام کرده که با تداوم گرمای فراگیر و گسترده در کشور و ادامه پرمصرفی بخش‌های مختلف خانگی، تجاری و اداری، تقاضای مصرف برق در اوج قرار دارد، به طوری که تقاضای لحظه‌ای مصرف برق به ۷۷ هزار و ۵۷۶ مگاوات رسید.
سال گذشته در نیمه مردادماه رکورد تاریخی مصرف برق با تقاضای لحظه‌ای ۷۳ هزار و ۴۶۷ مگاوات ثبت شده بود، اما در روز‌های اخیر و تابستان امسال با ثبت رکورد مصرفی بیش از ۷۷ هزار مگاوات برای چهل و چهارمین بار رکورد مصرف سال گذشته در اوج تقاضای برق شکسته شد؛ به نظر می‌رسد وزارت نیرو باید برای حل ناترازی برق در کشور برنامه‌ای اساسی داشته باشد.
در همین راستا انجمن صنعت برق تهران نشستی را با فعالین و متخصصین این صنعت در تاریخ ۲۹ مردادماه برگزار کرد تا جهت ارسال مسایل و راهکارهای برون رفت از این چالش ملی به دولت جدید، دولت چهاردهم، اقدام نماید.
در ابتدای این نشست حسین عسکریان ابیانه
رئیس انجمن مهندسین برق، الکترونیک و IEEE بخش ایران درباره وضعیت فعلی و برنامه های انجمن ها توضیح داد و بر اولویت شناخت و مطالعه چالش های بحث تأمین برق پایدار تأکید کرد. و سه پرسش اساسی را به عنوان محوریت جلسه مطرح کرد؛
۱) چرا کشور به این میزان قطعی برق دچار شده است؟
۲) گلوگاه و علل اصلی چه مواردی است؟
۳) این وضعیت از گذشته وجود داشته یا به واسطه افزایش جمعیت و رفاه به وجود آمده است؟
علیپور نماینده معاونت برنامه ریزی شرکت توانیر بیان کرد: ما سه چالش بزرگ داریم
۱) یکی ناترازی تولید به مصرف
۲) بحث بعدی فرسودگی بالای شبکه و
۳) قسمت سوم عدم کفایت شبکه
یعنی درحال حاضر شبکه ای که ما داریم پشت تولید پنهان شده و وضعیت انتقال و توزیع ما هم بهتر از تولید نیست.
مجتبی طاهریان فر دبیر انجمن مهندسین برق و الکترونیک ایران و رئیس شاخه تهران ضمن تاکید بر چالش های ذکر شده اشاره کرد: عوامل دیگر مانند نظام قیمت گذاری معیوب، کاهش سرمایه گذاری بالادستی و پایین دستی، عدم پرداخت مطالبات پروژه ها، بحران نیروی انسانی و تحریم ها. این ها هم می توانند علت های این مسائل باشند اما اگر ما بخواهیم علت العلل بررسی کنیم میتوانیم در سه دسته تقسیم بندی کنیم.
۱) یکی بی توجهی حکمرانی و دولت ها تقریبا در یک و نیم دهه اخیر و سیاست گذار به صنعت برق هست،به این معنا که توجه مسئولین تقریبا از اواسط دهه ۸۰ کم شد. ضریب اهمیت از دید حکمرانی پایین آمد به دلیل اینکه برق پایدار بوده است.
۲) دومی بحران ناکارآمدی ساختاری که نتیجه سیاست گذاری غلطی که اتفاق افتاد، بود.
۳) سومین هم چرخه اقتصاد معیوب است.
سید محمد صادق زاده استاد دانشگاه شاهد و معاون اسبق وزیر نیرو عنوان کرد: در همه ی دنیا برق، صنعتی سود آور است و برق را به سمت تولید میبرند الان ما تولید را محدود کردیم و ما مجبور شدیم بخاطر بحث ناترازی جیب خودمان را خالی کنیم.
با وضع موجود چه کاری میتوانیم انجام بدهیم؟
حامد احمدی مدیر هوشمند سازی و فناوری های نوین شرکت توانیر بیان کرد: حجم نقدینگی که در دست مردم هست بسیار زیاد است و چه خوب می شود که ما در جلسات به راهکار هایی برسیم که بخشی از این نقدینگی را سوق بدهیم به سمت تولید و مردم روی یک کار زیرساختی سرمایه گذاری کنند.
صادق زاده خاطر نشان کرد: کشور هایی هستند که وضعیتشان از ما بحرانی تر هست ولی توانستند مسئله را حل کنند و به جواب برسند.
برای مثال آلمان وضعیت بهتری از ما در صنعت برق دارد، منابع گازی که ما داریم مقام دوم و نفت ما پنجم و مجموع نفت و گاز مقام اول دنیا را داریم اگر بیاییم منابع خورشیدی و بادی را به منابع نفت و گاز اضافه کنیم ما کشور اول دنیا با فاصله زیاد از مقام دوم هستیم اما آلمان منابعی ندارد. آیا وضعیت ما بحرانی است یا آلمان؟ حل این مسئله سخت نیست.
او ادامه داد: ما باید از این کشور الگو بگیریم و عمل کنیم و به این صورت که دولت خودش را از این مسئله بیرون بکشد
این نقدینگی که دست مردم است با آن می توانند برای خانه و یا اگر کارخانه ای دارند در پشت بام آن نیروگاه خورشیدی بزنند، نیروگاه های خورشیدی و بادی به شدت ارزان شده اند. این کاری است که در آلمان و چین انجام میشود. درحالی آلمان حدود ۷۰ گیگاوات نیروگاه خورشیدی دارد حدود ۹۰ درصد این عدد نیروگاه های بالای پشت بامی است.
جالب اینجا است که مردم خودشان تولید میکنند، مصرف میکنند و ذخیره میکنند.
تورج امرایی استاد دانشگاه خواجه نصیر الدین طوسی بیان کرد: اگر بخواهیم با زاویه ی دیگری به این مسئله نگاه کنیم، ظرفیت های قانونی است که درحال حاضر وجود دارد. تقریبا در سال ۱۴۰۳ نیاز به مصرف ما رسیده به ۸۰۰۰۰ مگاوات و اوج قدرت قابل تولید ما ۶۰۰۰۰ مگاوات حدود ۲۰۰۰۰ مگاوات ناترازی داریم. ما به جای صحبت از حذف ناترازی باید آن را کاهش دهیم. حذف ناترازی در کوتاه مدت شعاری است که ما میخواهیم جامعه را با آن سرگرم کنیم.
در نهایت ما باید از ظرفیت های قانونی موجود استفاده کنیم. دو قانونی که در این رابطه وجود دارند عبارتند از قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر که ماده ۱۲ آن حاکم بر صنعت برق است و دیگری قانون مانع زدایی از توسعه صنعتی است.
با توجه به پیشنهادات و مسیله یابی خبرگان حاضر در جلسه، در پایان دبیر جلسه ماموریت یافت که پیش‌نویس بیانیه انجمن برق تهران را مکتوب و با توجه به نقطه نظرات اعضای مدعو و رسمی انجمن در قالب نامه ای رسمی به نهاد ریاست جمهوری و رونوشت به وزارت نیرو و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارسال کند.
